Gelecek için tasarı yapmak sinsi canavar duyguları da harekete geçirmek demektir. Ne yapmak istediğimizi hissediyor gibiler. Doğal olarak bizi durdurmak istiyorlar. Onlarla başa çıkmanın yolu şu sorulara cevap vermekle belki gelecek planlarımızın umudunu hayata geçirebiliriz daha az sorunla…
- Öylesine bir mucize olsun ki sizin için önemli olan herkesin tam desteğini alabilesiniz. Böylece kimseyi memnun etmeye veya etkilemeye çalışmamalısınız. O zaman hayatınızda ne değişiklik yapardınız ve nasıl bir umudun hayalini gerçekleştirirdiniz?
- Başka insanların yargı ve görüşlerinden etkilenmiyor olsaydınız, hayatınızda neleri değiştirirdiniz?
Bu sorular, başkalarının değil bizim kendi değerlerimize göre yaşayabilmemiz için aslında ne istediğimizi netleştirmemize yardımcı olmak üzere verilmiştir. Sonraki üç soru için yine kendimizden yani bizden hayatta neyin önem arz ettiğini açığa kavuşturmak açısından, bizden ölüm ve ölümümüz hakkındaki düşüncelerimizin zihinsel tartışmasını istiyor.
- Bir şekilde kendi cenazenizin merasim törenine gözlemci olsanız ve en çok değer verdiğiniz insanlar orada olsa, sizin hakkınızda ne tür şeyler söylemelerini isterdiniz? Kendi hayatınızda sizin oynadığınız rolü ne şekilde dile getirmelerini isterdiniz?
- Bir yıllık veya altı aylık ömrünüzün kaldığını öğrenseydiniz, nasıl bir insan olmak ve bu süre zarfında neler yapmak isterdiniz?
- Yangın çıkan bir evde mahsur kalsanız ve birkaç dakikalık ömrünüzün kaldığını bilseniz cep telefonunuzdan kimi önce arardınız, ona hayatınız ile ilgili ne vasiyette bulunurdunuz?
Neyi İstediğimi Ben de Bilmiyorum Canavarı
Ne istediğimizden emin değiliz, kendimize şunu soralım: istediğim herhangi bir değere sahip olabilseydim hangi değerleri seçerdim?
Buna Kafa Yoramam Canavarı
Eğer hayatımızda çokça başarısızlık, hüsran veya hayal kırıklığı yaşasaydık, aynı hislerin daha fazlasına neden olacağı korkusuyla gerçekten ne istediğimizi görmekten çekiniyor olabiliriz. Şayet durum buysa, kendimize her şeyin geçmişte kaldığını hatırlatalım; geçmiş tamamlanmıştır ve değiştirilemez.
Geçmişte meydana gelmiş her şeye rağmen, şu an yeni bir gelecek planının imkanı olacak değişiklikleri yapabiliriz.
Tek Yaptığımız Şey Hayal Kırıklığına Yol Açma Canavarı
Bu sinsi düşünce genellikle, “denesem sadece başarısızlığa uğrayacağım, hayatta daha iyisini hak etmiyorum veya ben değişemem” gibi sorular eşlik eder. Bu düşüncelerin zihnimize gelip gitmesine izin verip zihnimize teşekkür edelim soruları cevaplamaya odaklanıp geçelim.
Ya Değerlerimiz Birbiriyle Çelişirse Canavarı
Zihnimiz, değerlerimizin çok basma kalıp veya klişe olduğunu söylüyor. Peki, bırakalım zihnimiz hangi yargıda bulunursa bulunsun gönlümüzde ne istediğimizi hayatımızda yapıp yapmayacağımız en önemli ve etkili işlerden biridir.
Bizi engellemeye çalışacak daha pek çok canavar var. Ama biz artık bunların bir demet kelimeden ibaret olduğunu biliyoruz. O yüzden bunları kendi haline bırakalım ve dikkatlerimizi en faydalı olacak düşüncelere, eylemlere verelim; kendi rotamızı belirleyip gemimizi harekete geçirelim ve yolculuğumuzun zevkine varalım.
Artık Uzun Bir Seyahate Çıkalım
Artık harekete geçme zamanıdır, sırf değerlerimizi tanımladık diye zengin, dolu ve anlamlı bir yaşam kendiliğinden meydana gelmeyecek. Bu ancak söz konusu değerler doğrultusunda harekete geçmekle olur. O yüzden birkaç saniyemizi ayırıp tekrar bizim için önemli olanın ne olduğunu düşünelim. Değerlerimizi hatırlatacak bir liste çıkaralım.
1 Aile
2 Evlilik
3 Arkadaşlık
4 İş hayatı
5 Eğitim ve Kişisel Gelişim
6 Maneviyat
7 Toplumsal Hayat
8 Eğlence, Boş Zaman Faaliyetleri
9 Çevre Ve Doğa
10 Beden ve Sağlık
Şimdi kendimize soralım, değerlerimle irtibatı en çok yitirdiğim alan hangisi? Eğer birden fazla alan aklımıza geliyorsa şunu da hesaba katalım. “Benim için öncelik vermem gereken en öncelikli hangisidir”
Bir seferde sadece bir alanla başlamak önemli çünkü aynı anda çok fazla değişiklik yapmaya kalkarsak muhtemelen yılgınlığa kapılıp vazgeçeriz. Hangi alanla başlayacağımızı belirledikten sonra, sıra anlamlı hedefler koymaya geliyor.
- Değerlerimizi özetleyelim; mesela “Aile alanında açık, dürüst, şefkatli ve destekleyici olmaya değer veriyorum”
- Yakın hedef seçelim: kendimize şunu soralım “Bu değerlerle uyumlu olarak bugün yapabileceğim en küçük, en kolay şey nedir? Küçük, kolay bir hedefle amacımıza hemen ulaşacak bir hedefle başlayıp kendimize olan güveni artırmak daima iyidir”
Örneğin sevgi gösteren bir eş veya kardeş olmak istiyorsak, hedefimiz “Öğle molasında eşimizi arayıp onu sevdiğimizi söylemeliyiz. Kardeşimizin başı sıkıştığında ilk yardıma koşan biz olmalıyız”
- Kısa vadeli bazı hedefler belirleyelim: Kendimize şunu soralım “Bu değerimle uyumlu olarak önümüzdeki günler ve haftalarda ne yapabilirim”
- Orta vadeli hedefler seçelim: Önümüzdeki haftalar ve aylarda değer verdiğimiz doğrultuda ilerlememizi sağlayacak, biraz daha zor hangi hedefleri koyabilirim? Bu ayın sonuna kadar sigarayı bırakacağım değil mesela…
- Uzun vadeli hedefler koyalım: Önümüzdeki birkaç yıl içinde kendime değer verdiğim doğrultuda ilerlememi sağlayacak hangi büyük hedefleri koyabilirim? Bu büyük düşünmeye kalkışacağım bir aşama önümüzdeki 5 yılda neleri başarabilirim veya 5 yıl sonra kendimi nerede görmek isterim. Kendimize hayal kurmak için izin verelim. Değerlerimizi araçlarımızın kurbanı yapmamak için değer canavarlarını boş ve plansız hayallerle harcamayalım.
Mehmet Akif İkbal
